Roślinność kserotermiczna rezerwatu „Góry pieprzowe”

Piękno tutejszego rezerwatu polega na tym, iż w jednym miejscu na niewielkim obszarze została zgromadzona różnorodność roślin i zwierząt. Mowa jest tutaj przede wszystkim o roślinności rosnącej w specyficznych warunkach odpowiedniego nachylenia zbocza i warunków oświetlenia oraz nawodnienia. Łupki kambryjskie, które są widoczne w środkowej części rezerwatu tworzą specyficzne warunki glebowe i niewiele roślin jest w stanie im sprostać.

Roślinność kserotermiczna, bo o niej mowa bytuje w górnej części zboczy o wystawie (nachyleniu) w kierunku południowym i zachodnim, gdzie dostępność światła powoduje bardzo szybką wegetację i obecność wielu ciekawych roślin. Poza nachyleniem zboczy ważne jest także podłoże, które na terenie rezerwatu ma bardzo dobre właściwości wodochłonne. Bez tej właściwości szybko spływająca po zboczu woda zamiast zasilać systemy korzeniowe roślin, powodowała by ich wypłukiwanie. Występują tutaj gleby pochodzenia lodowcowego (glacjalnego) oraz eolicznego (wietrznego). Są to przede wszystkim gliny morenowe oraz zajmujące większą powierzchnię gleby lessowe. Zwłaszcza te drugie przyczyniają się do żyzności tego terenu. Gleby te występują przede wszystkim w górnej części rezerwatu, dlatego też roślinność kserotermiczna jest także ograniczona występowaniem do tej części.

Bogactwo tej roślinności wiąże się przede wszystkim z występowaniem takich gatunków jak: Ostnica włosowata (Stipa capillata), Krwawnik szczecinkolistny (Achillea setacea), Palczatka kosmata (Botriochloa ischaemum), Szałwia łąkowa (Salvia glutinosa), kilka gatunków Chabrów (Centaurea sp.), Goździka piaskowego (Dianthus arenaria), Macierzanka piaskowa (Thymus pulegioides).

Należy także wspomnieć, iż następnym etapem w procesie sukcesji muraw kserotermicznych są zarośla kserotermiczne, które porastają obrzeża muraw i otaczają je coraz ciaśniejszym kręgiem. Do roślin tworzących te zespoły w Dolinie Wisły należą: dzikie róże, tarniny, wisienka stepowa, głóg, berberys pospolity i ligustr.

Zagrożenia:

Należy wspomnieć, iż roślinność kserotermiczna jest bardzo wrażliwa na wszelkie zmiany siedlisk, dlatego też zmniejsza się cały czas ich obszar. Do największych zagrożeń poza zarastaniem przez naturalną roślinność jest wkraczanie na te tereny roślin obcych, ale bardzo ekspansywnych, sprowadzonych niejako przypadkiem przez człowieka. Są to: Akacja grochodrzew (Robinia pseudacacia), Nawłoć późna (Solidago serotina). Coraz więcej na terenie rezerwatu jest drzew owocowych, które zaburzają strukturę siedlisk, a które należy bezwzględnie eliminować. Zaznacza się także zjawisko zbaczania turystów ze szlaków turystycznych przez co w miejscach wydeptywanych (zwykle na murawach), pojawiają się rośliny synantropijne, inaczej mówiąc „chwasty”, które powodują wycofywanie się kserotermów z najlepszych siedliskowo miejsc.

Andrzej Majkut